ปวดเข่า ปวดข้อ บรรเทาปวดเฉพาะจุด ยาทา • ยาพ่น เลือกยังไงให้เวิร์ค

สวัสดีครับ หลังจากที่ผมเคยแชร์ประสบการณ์ เข่าพังเพราะวิ่งร้อยโล และ การที่ผมหันมาดูแลตัวเองจากข้างในด้วย 3 พลังธรรมชาติแบบกิน (ขมิ้นชัน, คอลลาเจนพิเศษสำหรับข้อ, และ น้ำมันงาดำสกัดเย็น) จนอาการหายแล้วนั้น วันนี้ผมอยากจะมาคุยถึงอีกหนึ่ง อาวุธลับ ที่ผมคิดว่ามีประโยชน์มากๆ และ หลายคนน่าจะมีติดบ้าน นั่นก็คือพวก ยาใช้ภายนอก หรือที่เราเรียกกันง่ายๆ ว่า ยาทา ยาพ่น หรือแผ่นแปะแก้ปวด นี่แหละครับ

เมื่ออาการปวดจู่โจม ทำไมต้องมี ตัวช่วยเฉพาะหน้า

ถึงแม้ว่าผมจะเน้นการดูแลระยะยาวด้วยการทานอาหารเสริมเพื่อฟื้นฟูจากข้างใน แต่ผมก็ยอมรับเลยครับว่า มันต้องมีบางวันที่อาการปวดมัน กำเริบ ขึ้นมาแบบไม่ทันตั้งตัว อาจจะเพราะเผลอใช้งานข้อเข่าหนักไปหน่อย เดินเยอะไปนิด หรือบางทีแค่อากาศเปลี่ยนก็รู้สึกปวดตึบๆ ขึ้นมาได้

ในสถานการณ์แบบนี้ การรอให้อาหารเสริมที่กินเข้าไปค่อยๆ ออกฤทธิ์ มันอาจจะไม่ทันใจใช่ไหมครับ เราอยากได้อะไรที่มันช่วย บรรเทาปวดได้เร็ว หรือช่วย จัดการกับความปวดเฉพาะจุด ได้ทันที ซึ่งนี่แหละครับคือเหตุผลที่ผมคิดว่าการมี ยาทา หรือ ยาพ่น ติดบ้านไว้ มันอุ่นใจกว่าจริงๆ

สำรวจโลกของยาทา ยาพ่น มีแบบไหนบ้าง แล้วมันทำงานยังไง

ตอนที่ผมเริ่มมองหาตัวช่วยเฉพาะหน้า ผมก็ไปศึกษาข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับยาใช้ภายนอกพวกนี้ครับ (อ้างอิงจากข้อมูลที่ผมได้อ่านเจอมา) ก็พบว่ามันมีหลายประเภทมากๆ เลย แต่หลักการทำงานคล้ายๆ กันคือ ส่งตัวยาสำคัญผ่านผิวหนังลงไปจัดการกับความปวดหรือการอักเสบเฉพาะจุดที่เราทาหรือพ่น ข้อดีคือ ตัวยามันไม่ค่อยเข้าร่างกายเยอะเหมือนยากิน โอกาสที่จะไประคายเคืองกระเพาะ หรือมีผลกับตับไตมันก็น้อยลงไปเยอะครับ

ผมพอจะแบ่งประเภทหลักๆ ที่เห็นขายกันทั่วไปตามร้านขายยาได้ประมาณนี้ครับ

1. กลุ่มยาแก้ปวดลดอักเสบ (ที่หมอเรียกว่า เอ็นเสด – NSAIDs) กลุ่มนี้คือตัวยาเดียวกับยาแก้ปวดลดอักเสบแบบกินเลยครับ เช่น ไดโคลฟีแนค (ชื่่อการค้าที่คุ้นๆ ก็ โวลทาเรน, ยูนิเรน), คีโตโปรเฟน (ฟาสตัม เจล), ไพร็อกซิแคม (บางทีก็ผสมในสูตรเคาน์เตอร์เพน พลัส) มันจะเข้าไปช่วย ลดการอักเสบและอาการปวดตรงบริเวณที่เราทา มีงานวิจัยรองรับเยอะเลยครับว่าได้ผลดี โดยเฉพาะกับอาการปวดเฉียบพลันจากการบาดเจ็บ หรือแม้แต่ข้อเข่าเสื่อมก็ช่วยบรรเทาได้
2. กลุ่มยาที่ทำให้รู้สึกร้อนๆ เย็นๆ (ที่เรียกว่า เคาน์เตอร์-เออริแทนต์ – Counter-irritants) กลุ่มนี้เป็นพวกยาหม่อง น้ำมันนวด ครีม หรือเจล ที่มีส่วนผสมอย่าง เมนทอล (ให้ความรู้สึกเย็น), เมทิลซาลิไซเลต หรือ การบูร (ให้ความรู้สึกอุ่นๆ ร้อนๆ) ยี่ห้อดังๆ ที่เรารู้จักกันดีก็เช่น เคาน์เตอร์เพน, แอมเม็ลทซ์ โยโกะ โยโกะ หลักการคือมันจะสร้างความรู้สึกอื่นขึ้นมาบนผิวหนัง เพื่อ หลอก สมองให้หันเหความสนใจไปจากอาการปวด ที่อยู่ลึกกว่า เหมาะกับอาการปวดเมื่อย ตึงๆ ทั่วไป
3. กลุ่มสารสกัดจากพริก (แคปไซซิน – Capsaicin) ตัวนี้ออกฤทธิ์โดยการไปทำให้ปลายประสาทที่รับความรู้สึกปวดตรงบริเวณที่ทา มันค่อยๆ ด้านชา ลงเมื่อใช้ไปเรื่อยๆ ครับ เลยช่วยลดอาการปวดได้ โดยเฉพาะอาการปวดจากเส้นประสาท หรือปวดเรื้อรังบางชนิด แต่ข้อเสียคือช่วงแรกที่ใช้จะรู้สึกแสบร้อนพอสมควรเลยครับ

กลุ่มอื่นๆ นอกจากนี้ก็ยังมีกลุ่มอื่นๆ อีกนะครับ เช่น พวก กรดไขมันชนิดพิเศษ (ที่เรียกว่า ซีเอฟเอ – CFA อย่างยี่ห้อ เซทิลาร์) ที่เน้นเรื่องการหล่อลื่นข้อ หรือ รูปแบบแผ่นแปะ (เช่น เคเฟนเทค, ซาลอนพาส) ที่ช่วยให้ตัวยาออกฤทธิ์ได้นานขึ้นและสะดวก ไม่เลอะเทอะ

เลือกแบบไหนดี ข้อดี ข้อควรคิด ของแต่ละกลุ่ม

ตอนที่ผมหาข้อมูล ผมก็พิจารณาข้อดีข้อควรคิดของแต่ละกลุ่มเหมือนกันครับ เพื่อดูว่าแบบไหนจะเหมาะกับสถานการณ์ไหน ถ้าให้ผมลองประเมินจากมุมมองของผมนะครับ:

• ถ้าวันไหนเข่าเกิด ปวด บวม แดง ร้อน ชัดเจน หรือมีอาการอักเสบกำเริบขึ้นมา ผมจะมองหา กลุ่มยาเอ็นเสด (NSAIDs) ก่อนเลยครับ เพราะรู้ว่ามันช่วยลดอักเสบตรงจุดได้ดี มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์รองรับเยอะว่าใช้ได้ผลดีกับอาการปวดเฉียบพลัน หรือข้อเสื่อมกำเริบ แถมปลอดภัยกว่ายากินในแง่ผลต่อระบบร่างกาย แต่ก็ต้องยอมรับว่าอาจจะไม่ได้รู้สึกเย็นหรือร้อนทันที และต้องดูด้วยว่าเราแพ้ยากลุ่มนี้หรือเปล่า
• ถ้าวันไหนแค่ ปวดเมื่อย ตึงๆ เคล็ดขัดยอก ทั่วไป ไม่ได้อักเสบรุนแรง ผมว่า กลุ่มร้อนๆ เย็นๆ (Counter-irritants) ก็เป็นตัวเลือกที่ดีนะครับ มันช่วยให้ รู้สึกดีขึ้นเร็ว เพราะความรู้สึกร้อนเย็นมันกลบเกลื่อนอาการปวดได้ดี หาซื้อง่ายด้วย แต่ก็ต้องรู้ว่ามันช่วยแค่บรรเทาอาการ ไม่ได้แก้ที่ต้นเหตุ และบางทีกลิ่นก็อาจจะแรงไปหน่อย
• ถ้ามีอาการ ปวดเรื้อรัง หรือ ปวดจากเส้นประสาท อันนี้ กลุ่มสารสกัดจากพริก (Capsaicin) ดูจะน่าสนใจครับ เพราะกลไกมันต่างออกไป อาจจะช่วยได้ในระยะยาว แต่ส่วนตัวผมยังไม่เคยลองจริงจัง เพราะกลัวอาการ แสบร้อน ในช่วงแรกครับ และอาการปวดของผมมันมาจากการอักเสบเป็นหลัก
• ส่วนกลุ่มอื่นๆ ผมว่า CFA ก็น่าสนใจนะครับ เป็นทางเลือกใหม่สำหรับคนที่เป็นข้อเสื่อมหรือนักกีฬาที่ไม่ต้องการความรู้สึกร้อนเย็น ส่วน แผ่นแปะ ก็เหมาะกับคนที่ต้องการความสะดวก หรืออยากให้ยาออกฤทธิ์นานๆ เฉพาะจุดครับ

สรุปคือ ยาทา ยาพ่น แต่ละกลุ่มมันก็มีจุดเด่นและข้อจำกัดต่างกันไปครับ การจะเลือกใช้ตัวไหน มันก็ขึ้นอยู่กับว่า เราปวดจากอะไร ปวดมากน้อยแค่ไหน และ ต้องการผลแบบไหน (บรรเทาเฉพาะหน้า หรือดูแลระยะยาว) รวมถึงความชอบส่วนตัวเรื่องความรู้สึกและ กลิ่นด้วยครับ

ยาทา ยาพ่น ตัวช่วยเสริมที่ดี เลือกใช้อย่างไรให้ปลอดภัย และ ได้ผล

ถึงแม้ว่าผมจะเลือกเน้นการดูแลจากภายในด้วยอาหารเสริมเป็นหลัก แต่ผมก็มองว่า ยาทา ยาพ่น เป็นตัวช่วยเสริมที่ดีมากๆ ครับ โดยเฉพาะในสถานการณ์เหล่านี้:

• ต้องการบรรเทาปวดแบบเร่งด่วน เวลาปวดมากๆ ขึ้นมา การทายาหรือพ่นยาที่ออกฤทธิ์เร็ว ก็ช่วยให้เราสบายขึ้นได้ทันที
• ไม่ชอบทานยาหรืออาหารเสริม สำหรับบางท่านที่ไม่สะดวกหรือไม่ชอบทานยา การใช้ยาภายนอกก็เป็นทางเลือกที่ดีกว่าการไม่ทำอะไรเลย

ใช้เสริมกับการดูแลจากภายใน การทานอาหารเสริมเพื่อดูแลระยะยาว ควบคู่ไปกับการใช้ยาทาเพื่อบรรเทาอาการเฉพาะหน้า ก็เป็นแนวทางที่ทำได้ดีครับ มันช่วยให้เราผ่านช่วงที่ปวดหนักๆ ไปได้ โดยไม่ต้องพึ่งยาแก้ปวดแบบกินมากเกินไป

หากจะเลือกใช้ ยาทา ยาพ่น ผมมีข้อแนะนำเพิ่มเติม จากประสบการณ์ และ การศึกษาข้อมูล ครับ

• เลือกให้ตรงกับอาการ อย่างที่ผมบอกไปข้างต้นครับ ปวดอักเสบ –> เอ็นเสด / ปวดเมื่อย –> ร้อน/เย็น / ปวดเรื้อรัง/เส้นประสาท –> แคปไซซิน (ปรึกษาแพทย์/เภสัชกร) / ต้องการความสะดวก –> แผ่นแปะ

• อ่านฉลาก และ วิธีใช้ให้ละเอียด ใช้ในปริมาณและความถี่ที่แนะนำ อย่าใช้มากเกินไป หรือทาน้อยไปจนไม่เห็นผล

• ทดสอบการแพ้ก่อน (ถ้าไม่แน่ใจ) ลองทาปริมาณน้อยๆ ที่ท้องแขนดูก่อน รอสักพัก ถ้าไม่มีอาการผิดปกติค่อยทาบริเวณที่ปวด

• ระวังข้อห้ามใช้และผลข้างเคียง โดยเฉพาะกลุ่มยาเอ็นเสด (เรื่องแพ้ยา) และสารสกัดจากพริก (เรื่องแสบร้อน)

• อย่าใช้กับแผลเปิด สำคัญมากครับ ผิวหนังบริเวณที่จะทาต้องไม่มีแผลถลอกหรือการติดเชื้อ

• ล้างมือให้สะอาดหลังใช้ ยกเว้นกรณีทาที่มือนะครับ และระวังอย่าเผลอไปสัมผัสตา จมูก ปาก หรือบริเวณผิวที่บอบบาง

การดูแล ข้อเข่า ไม่ใช่แค่การแก้ปวดเฉพาะหน้า

ผมอยากจะย้ำอีกครั้งครับว่า ยาทา ยาพ่น เป็นตัวช่วยที่ดีมากๆ สำหรับบรรเทาอาการปวด เฉพาะหน้า แต่ถ้าเราอยากให้ข้อเข่าแข็งแรงในระยะยาว ไม่กลับมาปวดซ้ำง่ายๆ เราต้องดูแลจาก ข้างใน และ ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมด้วยครับ

• การดูแลจากภายใน ก็คือการทานอาหารเสริมที่ช่วยลดการอักเสบ และ บำรุงข้อต่อ อย่าง 3 พลังธรรมชาติ ที่ผมเคยแชร์ไป (ขมิ้นชัน, คอลลาเจนพิเศษสำหรับข้อ, น้ำมันงาดำสกัดเย็น) หรือตัวอื่นๆ ที่เราศึกษาและมั่นใจ
• การปรับพฤติกรรม อันนี้สำคัญไม่แพ้กันเลยครับ ทั้ง ควบคุมน้ำหนัก, ออกกำลังกายให้เหมาะสม (เน้นแรงกระแทกต่ำ บริหารกล้ามเนื้อรอบเข่า), เลือกทานอาหารที่ดี (ลดของหวานของทอด เพิ่มผักผลไม้ปลา), ทานอาหารเสริมสม่ำเสมอ (ถ้าเลือกทาน) และ ฟังเสียงร่างกายตัวเอง รู้จักพักเมื่อปวด

การดูแลตัวเองแบบองค์รวม ทั้งจากภายในและภายนอก รวมถึงการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมนี่แหละครับ คือกุญแจสำคัญสู่สุขภาพข้อเข่าที่ดีอย่างยั่งยืน

และ อย่าลืมว่า หากวันไหนปวดมากจริงๆ หรือไม่สะดวกทานอาหารเสริม ยาทาหรือยาพ่นเฉพาะที่ ก็ยังเป็นตัวช่วยที่ดีในการบรรเทาอาการเฉพาะหน้าได้นะครับ

แต่สิ่งสำคัญที่สุดที่ผมอยากจะย้ำ ไม่ว่าจะเป็นอาหารเสริมแบบกิน หรือยาใช้ภายนอก ก่อนตัดสินใจลองผลิตภัณฑ์อะไรก็ตาม กรุณาปรึกษาคุณหมอหรือเภสัชกร ก่อนเสมอนะครับ ท่านจะให้คำแนะนำที่ดีที่สุดสำหรับสุขภาพของคุณได้ และ อย่าลืมว่าการดูแลตัวเองแบบองค์รวม ทั้งการกิน การออกกำลังกายที่เหมาะสม และการพักผ่อน ก็ยังคงเป็นพื้นฐานที่สำคัญที่สุดครับ

ขอให้ทุกท่านมีสุขภาพข้อเข่าที่แข็งแรงและกลับมาใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุขนะครับ